Türkiye ’nin ayrı bölgelerinde milli eğitim müdürlükleri tarafından 10 yaşından küçük öğrencilere “değerler eğitimi” adı aşağı tekne orucu tutturulmasına büyük tepki geldi. Kocaeli ’nin Gölcük ve Van ’ın Bahçesaray ilçelerindeki okullarda “değerler eğitimi” çerçevesinde öğrencilere tekne orucu tutturuldu. Sahurda aileleri kadar uyandırılan Mirhasan İlkokulu ’ndaki çocuklar, öğlene değin oruç tutarken öğle namazının peşinde okulda oruçlarını toplu olarak açtılar. Benzer bir tatbik Arnavutköy Belediyesi kadar da gerçekleştirilirken, ilçedeki gençlik merkezinde yaşları 4 ile 8 arasında değişen çocuklara, öğle namazına kadar oruç tutturuldu.
Dini değerler
Eğitim Sen Kocaeli Şubesi ’nden yapılan açıklamada, öğrencilere tekne orucu tutturmanın MEB ’in değerler eğitiminden yalnızca dini değerleri anladığının bir kanıtı olduğuna değinildi. Yorumlama şöyle: “MEB, değerler eğitiminden yalnızca ‘dini değerleri ’ anlamakta, okullarda ilk kez Diyanet İşleri Başkanlığı elde etmek üzere, dağıtılmış vakıf ve derneklerle işbirliği ile emin bir dinin (İslamiyet), tekrar emin bir mezhebinin (Sünni/Hanefi) değerlerini tüm öğrencilere “değerler eğitimi” adı aşağı dayatmaya çalışmaktadır. Fakat yapılması gereken insanlık tarihi içinde ortaya meydana çıkan ve tüm insanlık için aynı kavrayış gelen evrensel değerlerin okullarda öğretilerek, öğrencilerde tutum haline gelmesinin sağlanmasıdır.”
Ayrıştırıcı tatbik
Ayrıştırıcı dilekçe Eğitim Sen Gölcük Temsilcisi Füsun Yaycı konuyla ilgili olarak, ilçe ulusal eğitim müdürü Ercan Gülsuyu ’nun uygulamayı Gölcük ’te isteyen bütün okullara yaygınlaştıracaklarını söylediğini belirterek, besbelli herhangi bir dayatma olmasa da, dini içeriğin öğrenciler üzerinde bir baskı oluşturacağını vurguladı. Değerler eğitimi adı altındaki tüm etkinliklerin dini motifler içerdiğini kaydeden Yaycı, okullarda öğrencilere tekne orucu tutturmanın ayrıştırıcı bir dilekçe olduğunu da sözlerine ekledi. Eğitim Iş Genel Başkanı Mehmet Balık, uygulamanın tamamıyla ilçe milli eğitim müdürlerinin kendi fikirlerini dayatma çabası olduğunu belirtirken uygulamanın çocuklarda travmaya sebep olabileceğini de söyledi. Balık ’ın açıklamaları şöyle: “Son derece yanlış bir başvuru, laik eğitimin verildiği bir yerde 9 yaşından ufak çocuklara böyle bir tatbik dayatılması kabul edilemez. Hemen düşünün bir çocuğun psikolojisini. Sınıftaki 10 arkadaşı oruç tutuyor ve kendisi acıkıyor bir şeyler yiyor. Bu koşul çocukta ‘başaramadım ’ psikolojisinin oluşmasına ve önemli bir travmaya sebep olabilir.
Aile içinde uygulanmalı
Çocuk Psikiyatristi Yard. Doç. Dr. Neslim G. Doksat şunları söyledi: “Dini inançların aile içinde kalması gerekir. Okul akademik becerilerin geliştirildiği öğretim yeridir. Dine yönelik eğitim de bunun içindedir ancak uygulamaları ve ritüelleri mektep bünyesine taşırsanız çocuklar dini ağır bir baskı arabulucu olarak algılayabilir. Çocuk bu durumda matematik dersinde elde etmesi gerektiği galibiyet seviyesi ile oruç konusunda oluşan beklentiyi eşit seviyede görebilir. Bu da dini ritüellerden korkma, sıkılma ve bunun sonucunda oluşacak pişmanlık ile sonuçlanabilir. öte taraftan oruç beklentisini gerçekleştiremeyen çocuk, sınıfta dışlanma sorunu yaşayabilir. Böylece çocuğun kendini ezik ya da yetkisiz hissetmesi durumu oluşabilir. Bu da ilerleyen yaşlarda dine bakışın olumsuz yönde gelişmesine yol açar. Tekne orucu gibi uygulamalar aile gibi baskı ve beklentinin düşük olduğu bir grupta uygulanmalıdır. Okulda bunu gerçekleştirmeye çalışmak, semt baskısının çocuk versiyonuna benziyor.”
Tekne orucu nedir?
Ufak yaştaki çocukları oruca alıştırmak için Osmanlı döneminde geliştirilen bir usul olan tekne orucu, çocuğun günün kesin bir bölümünde oruç tutması anlamına kazanç. Bir Takım bölgelerde sahurdan öğlene, bazı bölgelerde ise öğle ezanından iftara dek tutulan tekne orucu ‘çocuk orucu ’ ismiyle de bilinir.
